پروپوزال يا طرح تحقيق، پيش نويس پ‍ژوهشي است كه شما مي بايست براي اخذ مدرك تحصيلي خود انجام دهيد. در پروپوزال، شما به معرفي موضوعي كه براي پايان نامه خود انتخاب كرده ايد، توضيح اهميت آن موضوع، ذكر پژوهش هايي كه در گذشته در اين باره صورت گرفته، اهداف و سئوالات تحقیق و نتايجي كه فكر مي كنيد از تحقيق خواهيد گرفت می پردازيد. همچنين روش يا روش هايي كه در پژوهش از آن ها بهره خواهيد گرفت را ذكر مي كنيد.
تنظیم پروپوزال بنا بر هدفي كه از آن داريد و يا به مقتضاي رشته تحصيلي شما مي تواند قدري متغير باشد. اما شكل بندي بنيادين آن، همواره بايد شامل عنوان بندي ها و بخش هاي زير باشد:
۱- موضوع تحقيق ( Project Title )
ذيل اين عنوان مي بايست عنوان دقيق تحقيق خود را به زبان فارسی و انگلیسی ذكر كنيد. براي مثال :
مطالعه تجربی پایداری اثرات هومات پتاسیم در گندم غنی شده و تأثیر آن بر ریز مغذی های معدنی
Project Title:
Experimental study on stability of potassium humate effect in enreached wheat and its affect on mineral micronutrients
۲- اطلاعات فردی و علمی دانشجو، اساتید راهنما و مشاور
Personal and academic information of students, faculty advisors))
در این قسمت مشخصات کامل مجری پروژه و اساتید راهنما و مشاور بر اساس آخرین مدارک ارائه شده نوشته شود.
۳- توضيح و تشریح موضوع و اهميت و ضرور آن
(Explained the issue and its importance and necessity)
در اين بخش مي بايست جوانب موضوع، چگونگي ارتباط آن با رشته تحصيلي مورد نظر، و اهميت موضوع به لحاظ علمي و كاربردي و مواد و روشهای مورد استفاده را توضيح دهيد.
۴- ادبيات تحقيق و پژوهش هاي مرتبط ( Review of Literature and Relevant Topics)
زير اين عنوان، بايد توضيح مختصري درباره پژوهش هايي كه پيش از شما روي اين موضوع و موضوعات نزديك به آن انجام شده بدهيد. در اين بخش در واقع بايد به ذكر پژوهش هايي بپردازيد كه شما قصد داريد يافته هاي آن ها را تكميل كنيد، اشتباهات آن ها را رفع نماييد و يا نتايج آن ها را رد كنيد.
۵- جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق (New aspects of research and innovation)
در این قسمت روشها و راهکارهای جدیدی که در موضوع از آنها استفاده خواهد شد و یا نتایج جدیدی که به دست خواهند آمد باید ذکر شوند و توسط اساتید راهنما تأیید شوند.
۶- اهداف، سوالات و فرضيه ها ( Aims, Questions and Hypothesizes )
در اين بخش بايد به ذكر نتايجي بپردازيد كه فكر مي كنيد از تحقيق خواهيد گرفت. توضيح دهيد كه از انجام تحقيق چه هدفي داريد؟ به كدام سمت حركت مي كنيد؟ چه سوالاتی مطرح است و فكر مي كنيد به كجا خواهيد رسيد؟
واژه ها و اصطلاحات فنی و تخصصی بایستی به صورت مفهومی و عملیاتی تعریف شوند و اهداف، سوالات و فرضیه ها باید در یک راستا باشند و مطابقت داشته باشند.
۵- روش ها و ابزار هاي تحقيق ( Methodology )
در اين قسمت توضيح دهيد كه در انجام پروژه از چه روش هاي علمي و آماری سود خواهيد برد و چه متغییرهایی خواهید داشت و چه ابزارهايي را براي رسيدن به اهداف تحقيق به خدمت خواهيد گرفت.
۶- منابع( References )
فهرستي از منابعي را که از آنها در تنظیم پروپوزال استفاده کرده اید و به کار شما مرتبط هستند را الفبایی و منظم كنيد. ابتدا منابع فارسی و بعد منابع انگلیسی را در این بخش قرار دهید. نوشتن منابع در پروپوزال دقیقاً مانند خود پایان نامه خواهد بود.
هنگام نوشتن فهرست منابع به مسائل زیر توجه شود:
الف – ترتیب نوشتن منابع بر حسب حروف الفبای فارسی باشد.
ب – ابتدا منابع فارسی و سپس منابع غیر فارسی نوشته شود.
ج – ترتیب نوشتن مشخصات هر منبع بصورت زیر باشد:
- شماره و ردیف ۲٫ نام خانوادگی نویسنده ۳٫ نام کوچک نویسنده ۴٫ سال انتشار ۵٫ عنوان کتاب، مقاله، گزارش، پایان‌نامه یا رساله ۶٫ نام ناشر، مجله، سمینار یا موسسه علمی که مقاله در آن چاپ شده و یا نام دانشگاهی که پایان‌نامه در آنجا ارائه گردیده است (شماره و سال مجله قید شود) ۷٫ شماره صفحاتی که مطلب موردنظر از آن استخراج شده است.
ð در صورتی که منبع مورد استفاده اینترنتی باشد، آدرس نهایی صفحه در سایت، نوشته شود.
ارجاع به منابع در متن پایان نامه به دو روش نام خانوادگی و تاریخ تألیف اثر در داخل پرانتز (نام خانوادگی، تاریخ) یا شماره منبع در فهرست منابع در داخل کروشه ]شماره منبع[ صورت خواهد گرفت.
*نكات مهم
۱- عنوان پروژه را طولانی انتخاب نکنید و سعی کنید این عنوان بیشتر از ۱۶ کلمه نباشد.
۲- اين نكات را در مورد انتخاب و نگارش تيتر پروژه رعايت كنيد :
الف ) سعي كنيد موضوع روشن و ساده باشد. از به کار بردن الفاظ مشکل در عنوان تحقيق خودداري كنيد.
ب ) عنوان پروژه را به صورت خلاصه اي فشرده از آن چه در ذهن داريد در نظر بگيريد. سعي كنيد با همان يك جمله عنوان پروژه بتوانيد چارچوب كلي تحقيق و هدف هايتان را به خواننده منتقل كنيد. عنوان كار شما بايد كاملاً مشخص كند كه شما مي خواهيد چه چيز را و در چه شرايطي مطالعه كنيد.
پ ) در جمله بندي عنوان پروژه دقت كنيد تا چيدمان آن طوري باشد كه آن چه اصل موضوع تحقيق شماست از فرع آن قابل تشخيص باشد.
ت ) سعي كنيد كلمات اضافي را از عنوان پروژه حذف كنيد .
۳- در مورد هدف هايي كه از تحقيق داريد و موضوعی كه براي مطالعه انتخاب كرده ايد و سوالات و فرضیه هایتان حتماً دقت كنيد كه در رابطه كامل با هم باشند و در نگارش پروپوزال سعي كنيد كه اين رابطه را به خوبي نمايش دهید.
۴- در زمينه چگونگي انتخاب روش تحقيق نيز ، وضع به همين ترتيب است. سعي كنيد مناسب ترين ، عملي ترين ، علمي ترين و هم خوان ترين روش را براي پژوهش مورد نظرتان انتخاب كنيد.
۵- پروپوزال را تميز و با بخش بندي مناسب تحويل دهيد. سعي كنيد مرز بين عنوان ها مشخص باشد و مطالب را بر یک روي كاغذ A4 تايپ كنيد.
۶- حجم پروپوزال می بایست برای دوره های کارشناسی ارشد به همراه فرم های تعهد مندرج در آخر پروپوزال حداکثر ۲۰ صفحه باشد. در این میان حداقل یک صفحه به ادبیات تحقیق و حداقل یک صفحه به منابع تحقیق اختصاص دهید. سعی کنید از منابع جدید و به روز استفاده نمایید و همه ی منابع پروژه فارسی زبان نباشند. هم چنین توجه بفرمایید فونت تعیین شده برای پروپوزال را تغییر ندهید.
۷- از نوشتن موارد اضافه در پروپوزال ، مثل عريضه نويسي براي استاد راهنما و غيره ، جداً خود داري كنيد. از توضيح اضافه هم پرهيز كنيد.
۸- در مورد نگارش انگليسي ، حتماً درباره متن پروپوزال با يك مترجم و يا كسي كه انگليسي ادبي را به خوبي مي داند مشورت كنيد. متن پروپوزال می بایست به لحاظ علمی و ادبی هیچ غلطی نداشته باشد.
۹- سنجش علمي شما در واقع از طريق مطالعه پروپوزال ميسر خواهد بود پس تمام تلاش و دانش خود را براي تنظيم آن به كار بگيريد.
