روش انجام تست CRP و تفسیر نتایج آن
روش انجام تست CRP و تفسیر نتایج آن :
پروتئین واکنشگر C (یا CRP) که همچنین با نام پنتراکسین ۱ (Pentraxin 1) نیز شناخته می شود، پروتئین غیر گلیکوزیله ای در خانواده پنتراکسین است که همچنین شامل Pentraxin 2/SAP و Pentraxin 3/TSG-14 نیز می باشد. CRP جزء پروتئین های فاز حاد بوده که توسط کبد ساخته شده و در طی چند ساعت پس از آسیب بافتی، آغاز عفونت و یا مواردی که باعث التهاب شود، به داخل خون آزاد می شود.
افزایش سطح CRP در خون می تواند نشان دهنده ی آن باشد که یک فرآیند التهابی در بدن در حال وقوع است. معمولاً التهاب به خودی خود یک مشکل محسوب نمی شود اما می تواند نشانگر وجود دیگر مشکلات در بدن باشد همچون عفونت، آرتریت، نارسایی کلیوی و پانکراتیت. سطح افزایش یافته ی CRP می تواند بیمار را در معرض خطر بیماری عروق کرونر (coronary artery disease) قرار دهد که آن نیز موجب حمله ی قلبی خواهد شد.
تست CRP تست خونی است که برای اندازه گیری میزان CRP در خون ابداع شده است.
اصول تست CRP :
تست پروتئین واکنشگر C (CRP test) بر اساس آگلوتیناسیون لاتکس می باشد. زمانی که ذرات لاتکس متصل به anti-CRP انسانی با سرم بیمار (که شامل پروتئین واکنشگر C هست) مخلوط می شود، یک واکنش آگلوتیناسیون قابل دیدن در عرض ۲ دقیقه انجام می گیرد.
موارد استفاده ی تست CRP :
- برای پیدا کردن یا مانیتورینگ علائم التهاب در فردی که مشکوک به داشتن شرایط حاد است مانند عفونت شدید باکتریایی (مانند سپسیس)، عفونت قارچی و بیماری التهابی لگن (Pelvic inflammatory disease).
- تست CRP برای مانیتورینگ افرادی با بیماری های التهابی مزمن و تشخیص وخیم شدن بیماری و یا بررسی اثربخشی درمان، مفید است. به طور مثال بیماری التهابی روده (Inflammatory bowel disease)، برخی از فرم های آرتریت و بیماری های خودایمنی مانند لوپوس و یا واسکولیت.
- تعیین سطح CRP برای بررسی روند درمان مفید است.
- این تست برای بررسی وجود عفونت پس از عمل جراحی، به کار می رود. سطح CRP در طول ۲ تا ۶ ساعت از عمل جراحی، به صورت نرمال افزایش می یابد و سپس تا سه روز پس از عمل جراحی کاهش می یابد. اگر سطح CRP سه روز پس از عمل جراحی، همچنان بالا بماند، می تواند نشان دهنده ی وجود عفونت باشد.
روش انجام تست CRP
روش کیفی (Qualitative) :
۱ : همه ی معرف ها و نمونه ها را در اتاق گذاشته تا هم دما با محیط شوند. سپس به آرامی معرف لاتکس را چند بار تکان می دهیم. هیچ گاه کنترل و سرم را رقیق نکنید.
۲ : یک قطره از سرم، کنترل مثبت و کنترل منفی را در محل های جداگانه بر روی اسلاید مخصوص قرار دهید.
۳ : سپس به هر کدام از آن ها یک قطره معرف لاتکس CRP اضافه کنید.
۴ : هر کدام از محتویات سه جایگاه را با اپلیکاتور چوبی جداگانه (یا قطعات کوچک پلاستیکی موجود در کیت که برای این کار تعبیه شده اند) مخلوط کرده و آن ها را در محدوده ی مشخص پخش می کنیم.
۵ : اسلاید را به مدت ۲ دقیقه حرکت دورانی می دهیم و یا آن را به آرامی جلو و عقب می کنیم.
۶ : مشاهده ی آگلوتیناسیون
روش نیمه کمی (Semi-Quantitative) :
۱ : رقیق سازی نمونه با سرم فیزیولوژی ۰٫۹ درصد طبق جدول زیر :
| رقت | CRP در نمونه ی رقیق نشده (میکروگرم بر میلی لیتر) |
| ۱:۲ | ۱۴ |
| ۱:۴ | ۲۸ |
| ۱:۸ | ۵۶ |
| ۱:۱۶ | ۱۱۲ |
| ۱:۳۲ | ۲۲۴ |
| ۱:۶۴ | ۴۴۸ |
۲ : سپس فرآیند هر رقت همانند روش کیفی است که در بالا توضیح داده شد (پس از رقت سازی نمونه با سرم فیزیولوژی – ۱:۲ و ۱:۴ و … – باید معرف لاتکس CRP را اضافه کنیم).
۳ : در صورت مشاهده ی آگلوتیناسیون باید تیتر آن را حساب کنیم که در پایین به آن اشاره شده. در صورتی که آگلوتیناسیون مشاهده نشد، Negative گزارش می کنیم.
تفسیر نتایج تست CRP :
مثبت (Positive) : وجود آگلوتیناسیون ذرات لاتکس، نشان دهنده ی حضور پروتئین واکنشگر C در سرم
منفی (Negative) : عدم آگلوتیناسیون
برای نتایج روش نیمه کمی، آخرین رقت از سرم با آگلوتیناسیون قابل مشاهده، تیتر CRP سرم می باشد.
محاسبه تیتر :
میزان CRP بر حسب ug/ml (میکروگرم بر میلی لیتر) = ۷ ضرب در A (که A همان بالاترین رقت سرم است که آگلوتیناسیون را نشان داده است و ۷ میزان حساسیت بر حسب میکروگرم بر میلی لیتر است)
نکته : بعضی از آزمایشگاه ها به جای استفاده از عدد ۷، از عدد ۶ استفاده می کنند یعنی برای به دست آوردن میزان CRP نیمه کمی، عدد ۶ را در فرمول بالا قرار می دهند.
مثال : بالاترین رقتی که آگلوتیناسیون داده، رقت ۱:۸ است پس برای به دست آوردن CRP نیمه کمی باید عدد ۸ (که عکس رقت است) را در میزان حساسیت (می تواند عدد ۶ یا ۷ باشد) ضرب می کنیم.
محدودیت های تست CRP :
۱ : قدرت واکنش آگلوتیناسیون نشان دهنده ی غلظت CRP نیست. واکنش ضعیف می تواند با غلظت نسبتاً بالا و یا خیلی بالا رخ دهد.
۲ : پدیده ی پروزون (prozone phenomenon / آنتی بادی بیش از حد) می تواند منجر به منفی کاذب شود. پس توصیه می شود که تمام سرم های منفی در رقت ۱:۱۰ تکرار گردد.
۳ : سرم به شدت لیپمیک و یا آلوده می تواند باعث واکنش مثبت کاذب گردد.
۴ : بیماران با تیتر بالای فاکتور روماتوئید می توانند نتایج مثبت دهند.
آزمایش CRP یا (C-reactive protein)
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، در اثر ضایعات بافتی نکروز التهاب، عفونتها و یا سرطانها ، پروتئین ها در سرم ظاهر میشوند یا اینکه مقدار آنها تغییر می کند این پروتئین ها به نام پروتئین فاز حاد (acute phase protein) نامیده می شوند .
از پروتئینهای فاز حاد می توان به پروتئین واکنشگر با ماده سی (CRP: C- Reactive Protein)، پروتئین آمیلوئید آی سرمی (SAM: Serum Amyloid A) برخي قطعات پروتئيني کمپلمان از جمله فاکتور بی (BF: B Factor)، قطعات C2، C3،C4 ،C5 وC9 اشاره کرد.
از بین پروتئینهای فاز حاد ، اندازه گیری CRP به علت افزایش سریع آن در آغاز ضایعه بافتیو کاهش سریع آن بلافاصله پس از بهبودی بهترین راه تشخیص ضایعات بافتی است .
در سال ۱۹۳۰ Tilletl francis نشان دادند که اگر سرم افرادی را که مبتلا به نمونی حاد باشند با پلی ساکارید میکروب پنومولک مخلوط کننده ذرات رسوبی ایجاد می شود . این ماده پروتئینی را به نام C-reactive protein نام گذاری نمودند .
CRP قادر است به بعضی از باکتری ها ، قارچها ، انگل ها و حتی بعضی از سلولهای خودی مانند کلوسیتها متصل شوند .
CRP در روش الکتروفورز در ناحیه بتا گولوبولینها قرار می گیرد . و از ۵ زیر واحد که به هم متصل میشوند تشکیل شده است CRP در مقابل حرار ت استقامت ندارد . و در حرارت ۷۰ درجه سانتی گراد به مدت ۳۰ دقیقه از بین می رود این ماده از جفت عبور نمی کند و تا کنون فقط در انسان و میمون شناختهخ شده است .
● در بیماریهای زیر مقدار CRP در سر م بالا می رود :
– عفونتهای باکتریهایی
– تب روماتیسمکس فعال
– سکته قلبی حاد
– سرطانهای بد خیم منتشر
– آرتریت روماتوئید فعال
– عفونتهای ویروسی
– سل
● روشهای تشخیص CRP :
روشهای سرولوژی مختلفی برای تشخیص CRP وجود دارد در قدیم از پلی ساتکاریو C میکروب پنومولک استفاده نمیشد ولی به علت مشکلات تهیه این آنتی ژن امروزه با روشهای مختلفی از قبیل پرسیتاسیون در لوله معینه ، ایمنودیفیوژن هماگلوتیناسیون و روش لاتکس آگلوتیناسیون مقدار CRP سرم را تشخیص و اندازه گیری میکنند . ولی از بین آنها روش لاتکس – آگلوتیناسیون از سایر این متداولتر می باشد .
● آزمایش لاتکس آگلوتیناسیون (CRP – Latex Agglutinasition test)
– اساس آزمایش : این آزمایش بر اساس آگلوتیناسیون غیر فعال مکلوس reversed passive agglutination می باشد ابتدا آنتی بادی ضد اختصاصی CRP را با تزریق CRP به حیوانات ازمایشگاهی از قبیل خرگوش تهیه میکنند و سپس این آنتی بادی های اختصاصی را از طرف Fe ذرات پلی استرین لاتکس Poly stren latex متصل می کنند بنابر این وقتی سرم بیماری که حاوی cRP است به ذرات فوق اضافه می شود باعث آگلوتیناسیون ذرات لاتکس میگردد این روش بسیار حساس است و بر حسب نوع کیت می توان تا یک میکروگرم CRP را در یک میلی لیتر سرم اندازه گیری نمود .
● روش انجام آزمایش :
هر جعبه آزمایش آگلوتیناسیون CRP معمولا شامل محتویات زیر می باشد .
۱- شیشه محتوی آنتی ژن CRP که در حقیقت آنتی – CRP می باشد که به ذرات لاتکس متصل شده است گاهی از ذرات لاتکس رنگی استفاده می شود تا آگلوتیناسیون واضحتر نمایان شود .
۲- شیشه محتوی سرم کنترل مثبت
۳- شیشه محتوی سرم کنترل منفی
۴- بافر نمکی تحلیسین PH – ۸٫۲ برای رقیق کردن و تیتراسیون سرم بیمار
۵- سرم حرارت دیده بیمار در دمای ۵ درجه سانتی گراد ۳۰ دقیقه کمپلمان را غیر فعال می شود .
قبل از انجام آزمایش سرم وجعبه آزمایش را از یخچال بیرون آورد و حدود ۱۵ دقیقه در محیط آزمایشگاه قرار دهید تا به حرارت محیط برسند
۱- در روی یک لام بزرگ و تیره که معمولا همراه جعبه آزمایش می باشد . یک قطره سرم بیمار حرارت دیده یک قطره سرم یک قطره سرم کنترل مثبت و یک قطره سرم کنترل منفی را در سه نقطه لام قرار دهید .
۲- شیشه محتوی آنتی ژن لاتکس را به آرامی تکان داده تا به صورت محلول یک نواخت در آید و سپس با قطره چکان همراه بر روی هر کدام از سرم های فوق یک قطره از این آنتی ژن را اضافه نمایید
۳- با اپلیکاتور چوبی جداگانه هرکدام از سرم ها را با آنتی ژن مخلوط کرده و به اندازه دایره ای به قطر ۲٫۵ سانتیمتر و بر روی لام پهن نمایید .
۴- لام را در دست یا روی تاتور به آرامی حرکت دورانی داده و نتیجه آگلوتیناسیون را در زیر نور یک چراغ در مدت معینی که در بروشور ذکر شده بخوانید در صورتیکه سرم بیمار حاوی CRP باشد آگلوتیناسیون دیده میشود (معمولا بین ۲تا۵دقیه نتیجه معلوم خواهد شد) در این صورت ذرات لاتکس به صورت توده های درشت به هم چسبیده نمایان میشودو چنان چه ذرات لاتکس به صورت یک نواخت پراکنده باشند نتیجه آزمایش منفی است .
– گاهی مقدار CRP در سرم بیمار زیاد است و در نتیجه به علت پدیده منطقه ای ممکن است یک سرم مثبت اشتباها منفی گزارش شود بنابر این بهتر است اگر CRP منفی شد قبل از اینکه آن رامنفی گزارش کنیم با رقت ۱:۵ آزمایش را تکرار کنیم .
– سرم بیمار باید تازه باشد در صورتی که نمیتوانید همان روز آزمایش را انجام دهید ۴۸تا۷۲ساعت سرم را در یخچال ۲تا۸درجه سانتی گراد نگهداری نمایید چنانچه بعد از ۷۲ساعت میخواهید با ید سرم را یخ بزنید و سرم بیش از یک بار نباید یخ بزند .
– سرم بیمار باید شفاف و فاقد هر گونه ذرات باشد .
– لام در درجه حرارت اطلاق نگهداری نمایید .
– لام باید تمیز باشد و پس از هر آزمایش با آب شسته و با دستمال خشک کنید چنانچه اثرات صابون و سایر مواد پاک کننده بر روی آن باشد ممکن است مانع دانش آنی ژن و آنتی بادی شود .
– اگر مقدار چربی در سرم و با فاکتور روماتوئیدی سرم زیاد باشد . به طور کاذب CRP مثبت می شود .
– سعی کنید از پلاسما برای آزمایش CRP استفاده نکنید زیرا ممکن است فیبروژن موجود در آل سیب آلکوتی ناسیون کاذب ذرات لاتکس گردد .
– از سرم حرارت دیده برای آزمایش های لاتکس استفاده نمائید زیرا اگر مقدار جزئی کمپلمان سرم زیاد باشد ایجاد مثبت کاذیب میکند .
● تست RF
تست RF برای تعیین و جود فاکتور ها ی روماتوئیدی در بیمار ،روماتیسم مفسلی می باشد این بیمار در گروه بیماریهای خود ایمنی تقسیم بندی میگردد. یکی از مشخصه های آن این است که حدود ۸۰درصد بیمارا ناتو آنتی بادیهای علیه ایمونوگوبوینها خودی تولید میگردند به این اتوآنتی بادی ها فاکتور روماتوئیدی گویند
● تاکنون علت واقعی بیماری ارترین روماتوئید شناخته نشده است ولی عوامل زیردر ایجاد بیماری ویا تشدید آن دخالت دارند :
۱- عوامل ویروسی : عوامل ویروسی از جمله ویروس EBV که باعث تکثیر بلیکلونال لنفوسیت های B ظاهر می گردد و در نتیجه احتمالا مولکول های IgG تغییر یافته ایجاد می گردد
۲- تولید IgG غیر طبیعی : احتمالا نقص درگلیکوزاسیون مولکول IgG باعث تولید IgG غیر طبیعی و در نتیجه باعث تحریک سیستم ایمنی بر علیه این مولکول و یبب ایجاد فاکتور های روماتوئیدی میگردد .
۳- افرادی که دارای آنتی ژن سازگار بافتی H2-AD4-D2H- DRH میباشند می باشند بیشتر از کسانی که فاقد این آنتی ژن ها هستند مسنعد این بیماری اند .
۴- عوامل هورمونی: ین بیماری به نسبت ۳به ۱ درزنانبیشتر از مردان بخصوص در سنین ۳۵ الی ۴۵ سالگی بروز میکند .
۵- عوامل آلرژیک : تغذیه ای – روانی نیز ممکن است در تشبیه این بیماری دخالت داشته باشند.
فاکتور CRP چیست
فاکتور CRP چیست
برخی پروتئین ها در اثر عواملی چون التهاب و عفونت هایی مثل عفونت باکتریایی و ویروسی و بدخیمی ها میزانشان در سرم خون تغییر می کند و بالا می رود که به این پروتئین ها پرتئین های فاز حاد یا CRP می گویند.
این پروتئین ها وظیفه شان کاهش التهاب در بافتها از طریق از بین بردن قطعات بافتی آسیب دیده می باشد. این پروتئین ها جز سیستم ایمنی ذاتی بدن می باشند و در کبد ساخته می شوند.
آ
پروتئین CRP سال ۱۹۳۰ شناسایی شد و مشاهده شد افراد مبتلا به پنوموکوک پروتئینی در سرمشان دارند که باعث متورم شدن باکتری می شود. این پروتئین دارای ساختار کروی شکل است و فقط در انسان و میمون وجود دارد. تحقیقات نشان داده میزان این پروتئین در بدن افراد سالم بسیار کم و حدود ۳٫۵ میلی گرم بر لیتر می باشد و در موارد التهابی میزان آن تا ۳۰۰۰ برابر در مدت چند ساعت بالا می رود.
میزان CRP در برخی از بیماریها از جمله عفونت های باکتریایی، عفونت های ویروسی، تب رماتیسمی، سکته قلبی، آرتریت و سرطان و بدخیمی ها و بیماری سل بالا می رود.
از عوامل دیگری که در بالا رفتن CRP نقش دارد آمبولی ریه و عمل جراحی و انتقال خون و واکسیناسیون می باشد.
اندازه گیری میزان CRP روشی حساس برای تشخیص انفارکتوس قلبی می باشد که با نشانه هایی از نکروز و التهاب بافت عضلانی همراه می باشد.
میزان بالا رفتن CRP بسته به نوع بیماری و شدت آن متفاوت است و بعد از بهبود بیماری، میزان آن سریعا به حالت نرمال باز می گردد.
روش انجام این تست که با استفاده از آزمایش خون می باشد به دو روش کمی و کیفی صورت می گیرد. در روش کمی یک عدد بیان می شود ولی در روش کیفی به صورت نسبی با مشاهده آگلوتیناسیون جواب به صورت منفی،۱+، ۲+ و ۳+ بیان می شود.
ادمین محترم نخست از همه سلام و احترام تقدیم شما امیدوارم صحمند باشی. معلومات را که شما نشر کردی بسیار مفید و موثر بود و از بارگاه ایزد متعال موفقیت های بیشتر تان را خواهانم .
سلام اگر تست کیفی منفی شد در چه صورت ممکنه تست نیمه کمی مثبت بشه؟