بر روی سلولهای هسته دار بدن هر شخص، مولکولهای خاصی وجود دارد که در پاسخ ایمنی نقش دارند. گروه بخصوصی از این مولکوولها (آنتی ژن ها) در بین افراد مختلف یک جامعه تفاوت زیادی دارند و می توانند باعث شناسایی سلول های خودی از غیر خودی گردند. تفاوت در این مولکولها در خویشاوندان نزدیک کمتر می باشد. هرچه افراد از نظر ژنتیکی به هم نزدیک تر باشند این مولکولها در آنها به هم شبیه تر هستند. در صورت انتقال سلول، بافت یا ارگان از یک فرد به فرد دیگر، سیستم ایمنی فرد دریافت کننده با استفاده از تفاوت در این مولکولها متوجه حضور سلولهای غیر خودی شده و نسبت به آنها واکنش نشان می دهد و سعی می نماید سولهای غیر خودی را از بدن حذف نماید. به همین دلیل این مولکولها را آنتی ژن های اصلی بافتی Major Histocompatibility Complexا(MHC) و در انسان Human Leukocyte Antigeا(HLA) می نامند.ارتباط این آنتی ژن ها با ابتلا به بعضی از بیماری ها (خصوصاً بیماری های خودایمن) مشخص گردیده است.
در انسان سه کلاس HLA وجود دارد:
نوع یک یا HLA کلاس I شامل لوکوس‌ها C,B,A بوده و آنتی‌ژن‌های مربوط به آنها بر روی سطح اکثر سلولهای هسته‌دار عرضه می‌شوند.
نوع دو یا HLA کلاس IIباسه حرف نشانداده میشود، حرف اول D که نشان‌دهنده کلاس است. حرف دوم M، O، P، Q، R که نشان دهنده خانواده است و حرف سوم A یا B که نشان دهنده زنجیره آلفا یا بتا است.
نوع سه یا HLA کلاس III پروتئین‌های سیستم کمپلمان و مسیر آلترناتیو را کد می‌کنند. کلاس‌های I و II در کنترل و تعدیل پاسخ‌های ایمنی دخالت دارند.
تست HLA Typing به چندین روش انجام می گیرد:
شامل روش های سرولوژیکی، روش فلوسیتومتریک، و روش های مولکولی. در روش سرولوژیکی لنفوسیت های خون فرد را با آنتی بادی های مختلف در محیط های مجزا مجاور می کنند. در این صورت به طور مثال اگر روی لنفوسیت های فرد HLA-A2 وجود داشته باشد، در محیطی که این آنتی بادی ریخته شده کمپلکس ایمنی تشکیل می گردد که با میکروسکوپ قابل رویت خواهد بود. HLA Typing به روش مولکولی با استفاده از تکنیک PCR انجام می شود. با کمک این روش می توان از نمونه هایی با حجم کمتر استفاده کرد و در حداقل زمان ممکن و با ضریب خطایی به مراتب پایین تر به جواب رسید.
HLA در پیوند عضو، جهت انتقال پلاکت سازگار در بیماران مقاوم به درمان و همچنینکمک به تشخیص بیماریهای خود ایمن و التهابی کاربرد دارد. در عمل پیوند علاوه بر تشابه گروه خونی و Rh بین فرد دهنده و گیرنده، باید حداکثر تجانس بین آنتی ژن های HLA نیز برقرار باشد؛ در غیر این صورت فرد گیرنده در برابر عضو پیوندی عکس العمل نشان داده که منجر به رد پیوند خواهد شد.
