پسماندهای زیستی

در این مطلب به تدابیر لازم به منظور ایمن شدن پسماندهای زیستی و تقسیم بندی آنها پرداخته می شود.

سه روش به منظور بی خطر کردن پسماندهای زیستی ممکن است استفاده شود.

۱) اتوکلاو کردن

اتوکلاو کردن یکی از مناسبترین و ساده ترین روشها است زیرا عموماً در تمامی آزمایشگاههای تحقیقاتی و طبی موجود است.
تمام پسماندهای زیستی باید حداقل به مدت ۹۰ دقیقه و در دمای ۱۲۱ درجه سانتی گراد در اتوکلاو قرار داده شود و سپس به شیوه صحیح معدوم گردد.

۲) سوزاندن

سوزاندن روشی دیگر برای معدوم کردن پسماندهای زیستی است. برای این منظور هماهنگی با سایر واحدهای مسئول در این زمینه لازم است.

۳) گندزدایی شیمیایی

از این روش برای پسماندهای زیستی مایع استفاده می شود.

تقسیم بندی پسماندهای زیستی و تدابیر لازم برای امحاء آنها

۱) وسایل نوک تیز و برنده

این دسته شامل سوزن ها- سرنگهایی که سرسوزن آنها جدا نمی شود، لوله های موئین- لام و لامل، تیغه جراحی و شیشه های شکسته ای که به پسماندهای زیستی آغشته شده اند می باشد.
این پسماندها باید در جعبه های غیرقابل نفوذ ریخته شوند و قبل از معدوم کردن به روش مناسب مانند اتوکلاو کردن استریل شوند.

۲) پی پت ها

پی پت هایی که با آنها عوامل عفونی یا مایعات بدن برداشته شده، باید در ظرف مخصوص پی پتهای عفونی گذاشته شود، و برای استریل کردن در داخل کیسه های مناسب اتوکلاو قرار گیرد و بعد از سترون سازی به شیوه صحیح معدوم شود.
در صورتیکه پی پت یا نوک سمپلر با عوامل عفونی آغشته نباشد باید آنها را در ظرف غیرقابل نفوذ قرار داده و به شیوه صحیح معدوم کرد. (احتیاج به اتوکلاو کردن نیست.

۳) پسماندهای میکروبی

این گروه شامل کشت های میکربی و عوامل اتیولوژیک ذخیره شده می باشد.
ظروف کشت را باید در کیسه های قابل اتوکلاو کردن گذاشته و قبل از معدوم کردن استریل کرد.
پسماندهای مایع میکروبی را باید قبل از وارد کردن به فاضلاب، یا استریل کرد و یا بوسیله گندزدایی شیمیایی (سفید کننده خانگی) بی اثر نمود.

۴) نمونه های خونی، مایعات دیگر بدن وکشت بافتهای انسانی

این نمونه ها بایستی حتماً در کیسه هایی با قابلیت اتوکلاو شدن قرار گیرد و قبل از معدوم شدن اتوکلاو گردد.

۵) پسماندهای کشت بافت

تمام پسماندها باید در کیسه هایی با قابلیت اتوکلاو شدن قرارگیرد و بعد از اتوکلاو شدن به شیوه صحیح معدوم گردد.

۶) پسماندهای بخش آناتومی و آسیب شناسی

این نوع پسماندها شامل: اندامها، اعضاء قطع شده، لاشه حیوانات و … می باشد که باید به وسیله کوره مخصوص سوزانده شود.
تمام بافتهای بزرگ جدا شده انسانی باید با هماهنگی مسئولین مربوطه به شیوه صحیح معدوم گردد.

۷) شیشه های شکسته شده غیر عفونی

پسماندهای فوق باید در جعبه های غیر قابل نفوذ قرار گیرد و روی برچسپ آن قید گردد که (پسماندها غیر عفونی است)، سپس به شیوه صحیح معدوم گردد.

۸) پسماندهای جامد عمومی

شامل دستکشهای یک بار مصرف، گاز مصرف شده، کاغذ های بسته بندی، پارا فیلم و….. می باشد که غیر آلوده اند، یا حداقل آلودگی را دارند.این پسماندها احتیاج به گندزدایی و سترون سازی قبل از معدوم کردن ندارند، اما باید آنها را در کیسه های نایلونی محکم قرار داده و درب آن را کاملاً بسته و سپس معدوم کرد.