کلیات
آزمایش بر روی نمونه مدفوع جهت بررسی ارگانیسمهای بیماریزا و غیر بیماریزای موجود در دستگاه گوارش از جمله انگل، قارچ و باکتری، تشخیص وجود آسیب در دستگاه گوارش و آنالیزهای بیوشیمی صورت میگیرد.
توصیههای قابل ارایه به بیماران جهت بررسی نمونه مدفوع از نظر ارگانیسمهای بیماریزا و غیر بیماریزا
- در مواردی که اندازه‌گیری کمی یا کیفی چربی در مدفوع مورد درخواست می‌باشد، بیمار نباید پیش از جمعآوری نمونه از شیاف یا مواد روغنی استفاده نماید.
- ۴ تا ۵ روز پیش از نمونهگیری از درمان با روغنهای کرچک یا روغنهای معدنی، بیسموت، منیزیوم، ترکیبات ضد اسهال، تنقیه با باریوم و مصرف آنتیبیوتیکها مگر به دستور پزشک معالج خودداری نمایید.
- نمونه مدفوع باید در ظرف پلاستیکی که از طرف آزمایشگاه در اختیار مراجعین قرار میگیرد، جمعآوری شود.
- توجه: چنانچه فرد آزمایش دهنده بستری است، نمونه را در یک ظرف خشک جمعآوری نموده و سپس با استفاده از چوب مخصوص (آبسلانگ)، نمونه را به ظرف برچسبدار آزمایشگاه منتقل نمایید.
- نمونه مدفوع نباید با دستمال کاغذی، صابون، ادرار یا آب مخلوط شود. ادرار میتواند برخی از انگلهای فعال را از بین ببرد.
- نمونههای مشکوک به اسهال خونی باید بلافاصله به آزمایشگاه ارسال گردند.
- در صورت درخواست سه نوبت آزمایش مدفوع هر نوبت در یک روز یا یک روز در میان انجام شود و اگر فرد دچار یبوست باشد وی باید سه نمونه را حداکثر در فاصله زمانی ۱۰ روز
جمعآوری کند، مگر آنکه مدت زمان دفع بیش از این باشد. - اگر نمونه مدفوع، اسهالی و لزج باشد باید سریعا به آزمایشگاه منتقل شود. ولی در مورد
نمونههای معمولی و سفت، اگر امکان انتقال سریع به آزمایشگاه نباشد، نمونه را در محلی که نه سرد است و نه گرم، نگهدارید و فردای آن روز نمونه را به آزمایشگاه ارسال نمایید (نمونه را باید حداکثر تا ۲۴ بعد از نمونهگیری به آزمایشگاه منتقل کنید). - در صورت مشاهده کرم و هر مورد مشکوک به آزمایشگاه اطلاع دهید.
- برای دادن نمونه مدفوع احتیاج به ناشتا بودن نیست.
- اگر درون قوطی مایع باشد مواظب باشید بیرون نریزد.
- اگر دارو مصرف میکنید حتما در مورد داروهای مصرفی خود قبل از نمونهگیری با آزمایشگاه مشورت کنید. همچنین اگر در طول دو هفته قبل از انجام آزمایش، داروهایی مانند تتراسایکلین و مترونیدازول مصرف نمودهاید حتما به آزمایشگاه اطلاع دهید.
حجم نمونه مورد نیاز
مقدار مدفوع لازم برای آزمایش انگل‌شناسی و میکرب‌شناسی در مدفوع قوام‌دار (جامد) حدود پنج گرم (به اندازه یک فندق) و در مدفوع آبکی پنج میلی‌لیتر است. حداقل ۵۰ گرم از نمونه مدفوع جهت آنالیز بیوشیمی‌لازم است.
نکات مهم برای انجام این آزمایش
- باید توجه نمود که نباید در طی یک روز بیشتر از یک نمونه از بیمار جمعآوری نمود.
- اگر پزشک درخواست کشت مدفوع هم داده باشد، بهتر است اول کشت داده شود و سپس آزمایش ساده مدفوع انجام شود.
- در صورتی که اندازه‌گیری کمی چربی ۷۲ ساعته مدفوع مورد نظر باشد از ظرف پلاستیکی از قبل وزن شده استفاده نمایید.
- اگر قرار است روی نمونه آزمایش کشت میکروبی انجام شود، نباید به نمونه مدفوع مواد
نگهدارنده اضافه کرد.
ملاحظات ایمنی
چون هر نمونه مدفوع میتواند آلوده به باکتری، ویروس و انگل باشد، لذا باید بهعنوان یک منبع آلوده کننده مهم در نظر گرفته شود.
