میکروبیولوژی
دستورالعمل نمونهگیری جهت انجام آزمایش بررسی خون مخفی در مدفوع
کلیات
بـرای تشخیص اولیه خـونـریزی در نقاط فوقانی یـا تحتانی دستگاه گوارش از این آزمایش استفاده مـیشود.
در مـورد آزمایش خـون مخفی در مـدفـوع شیرخواران بـاید وجود شقاق در پستان مادر را در نظر داشت.
توصیههای قابل ارایه به بیماران
- خـانـمهـایی کـه عـادت مـاهیانه هستند تا سه روز پس از پایان دوره فوق از انجام این آزمایش خودداری نمایند.
- چنانچه بیمار به بواسیر یا شقاق مقعد مبتلا بوده و خونریزی واضحی از این ضایعات مشاهده میگردد، قبل از انجام آزمایش به آزمایشگاه اطلاع داده شود.
- چنانچه بیمار به علل مختلف دچار خونریزی از لثهها یا مخاط دهان است، بلع خون از این ناحیه سبب مثبت شدن کاذب آزمایش میگردد.
- دو تا سه روز پیش از آزمایش و در طی دوره جمعآوری نمونه، از خوردن غذاهای دارای گوشت قرمز (بهتر است گوشت مرغ و ماهی نیز مصرف نگردد)، سبزیجات خام بخصوص شلغم، ترب و تـربچه، قـارچ، کلـم بـروکلی، گل کلم، پرتقال، موز، انگور، طالبی یا گرمک، خربزه، ترب کوهی خودداری شود.
- حداقل از هفت روز قبل از انجام آزمایش از مصرف داروهای سالیسیلات مانند آسپیرین، سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، ایندومتاسین، دیکلوفناک سدیم، داروهای استـروئیدی، کلشـی سیـن، ویتـامین C، آنتـی اسیـدهـا، تـرکیبـات آهندار، ترکیبات یـددار، دیورتیکهای تیازیدی، رزرپین اجتناب گردد، در غیر اینصورت به آزمایشگاه اطلاع داده شود. لازم به ذکر است که با توجه به تنوع داروهای مصرفی و امکان تداخل آنها با نتایج آزمایش بهتر است مصرف هر گونه دارو را قبل از انجام آزمایش به اطلاع پزشک معالج برسانید.
- نمونه مدفوع باید در ظرف مخصوصی که آزمایشگاه در اختیار شما قرار میدهد و تمیز، دردار و فاقد مواد نگهدارنده است، جمعآوری گردد.
- چنانچه به علتی امکان جمعآوری مستقیم مدفوع در ظرف نمونهگیری مقدور نباشد باید نکات زیر حتما رعایت گردد:
- قبل از اجابت مزاج، کف توالت باید کاملا شسته و عاری از مواد شوینده و پاک کننده باشد (ترجیحا بهتر است دو بار سیفون کشیده شود).
- پس از اجابت مزاج با استفاده از آبسلانگ یا اپلیکاتور، مقدار کمی از سطح رویی مدفوع را بدون اینکه با ادرار یا آب مخلوط گردد، در ظرف مخصوص قرار داده و درب آن محکم بسته شود.
شرایط نگهداری نمونه و نحوه انتقال
- نمونه باید سریعا به آزمایشگاه تحویل داده شود در غیر اینصورت تا زمان رسیدن به آزمایشگاه در دمای معادل یخچال (۸-۲ درجه سانتیگراد) نگهداری شود و از قرار دادن نمونهها در گرما یا در مجاورت نور خورشید خودداری شود.
- تاخیر در آزمایش میتواند تاثیر منفی بر نتایج این آزمایش داشته باشد.
- نمونه مدفوع نباید با ادرار یا سایر مواد آلوده شود.
حجم نمونه
مقدار مدفوع لازم برای آزمایش خون مخفی در مدفوع قوام دار (جامد) حدود ۵ گرم (به اندازه یک فندق) و در مدفوع آبکی پنج میلیلیتر است.
ملاحظات ایمنی
چون هر نمونه مدفوع میتواند آلوده به باکتری, ویروس و یا انگل باشد, لذا باید به عنوان یک منبع آلودهکننده مهم در نظر گرفته شود.