پپتید C که در پلی پپتید (دارای ۳۱ ریشه اسید آمینه) با وزن مولکولی ۳/۰۱۸ دالتون است. این پپتید قسمتی از مولکول پرو انسولین است که پروانسولین دارای ساختار زیر می‌باشد.
در سلول‌های β پانکراس، از طریق پرو انسولین از طریق آنزیمی به انسولین (زنجیره A و زنجیره B) و پپتید می‌شکند و پپتید C می شکند. هر دوی این مولکول‌ها درغلظت‌های اکی مولار هم‌زمان به داخل خون ترشح می‌شوند. انسولین نیمه عمر نسبتاً کوتاه (حدود پنج دقیقه) دارد ، در حالی که نیمه عمر پپتید C تقریبا ۳۰ دقیقه است، بنابراین نسبت مولار C پپتید و انسولین در خون محیطی بین۳:۱ تا ۵:۱ است. پپتید C از طریق کلیه دفع می‌شود بنابراین در بیماران مبتلا به اختلال عملکرد کلیه نیمه عمر بالاتری نسبت به این مقادیر پایه دارد. ارزیابی پپتید C در همه مواردی که به طور طبیعی بررسی انسولین به کار می‌رود، کاربرد دارد. هر چند باید در نظر داشت که حضور آنتی‌بادی‌های ضد انسولین در گردش خون و درمان با انسولین اگزوژن با سنجش انسولین مداخله می‌نماید.
سنجش C پپتید در موارد زیر انجام می‌شود :
– در افراد دیابتی، طی درمان با انسولین جهت ارزیابی ترشح پایه ای سلول‌های β به منظور تصمیم‌گیری در مورد تغییر استراتژی درمان ضد دیابتی و نیز تغییر دوز انسولین.
– برای تشخیص هیپرانسولینیسم درون زاد، از قبیل انسولینوما، که هم‌زمان با تست‌های سرکوبی انجام می‌شود.
– جهت پایش پس از عمل جراحی در بیماران پانکراتکتومی کامل (برداشت کامل پانکراس)
– در بیمارانی که تزریق مخفیانه انسولین مورد سوءظن است ولی نمی‌توان آن را اثبات نمود، در این موارد سطح انسولین بیمار بالاست در حالی که سطح پپتید C پایین یا غیر قابل سنجش است.
– جهت پایش بیماران مبتلا به عملکرد چرخه ای سلول هایβا (cyclic β – cell function )
– برای تشخیص و پایش فاز استراحت در دیابت جوانی
