این اصطلاح برای اولین بار در سال ۱۹۶۹ عنوان گردید. بر این اساس عوامل خطر زا به ۴ کلاس تقسیم می شوند و بر این اساس نیز اقدامات و تکنیک های عملی آزمایشگاه و تجهیزات ایمنی برای مقابله با این خطرات بعنوان سطوح ایمنی میباشند.
Biosafety level 1
این اقدامات و تجهیزات ایمنی برای آزمایشگاه های آموزشی در سطح زیر لیسانس و همچنین آزمایشگاههایی بکار می روند که بر روی عوامل بیولوژیک بی خطر و یا کم خطر برای پرسنل کار می کنند.
کار در سطح یک ایمنی معمولاً بصورت کار بر روی میزها باز بوده و محیط آزمایشگاه از سایر قسمت های ساختمان، جدا و ایزوله نشده است.
اقدامات ایمنی سطح یک بکار رفته در این مورد عبارتند از:
۱٫هنگام انجام آزمایش، ورود به آزمایشگاه ممکن است محدود یا ممنوع شود.
۲٫سطوح میز و محل کار بصورت روزانه و همچنین پس از ریخت و پاش ها استریل می شود.
۳٫تمام مواد آلوده قبل از دور انداختن، استریل می شوند.
۴٫پی پت کشیدن با دهان نباید انجام شود.
۵٫خوردن،آشامیدن و سیگار کشیدن در آزمایشگاه ممنوع است.
۶٫پرسنل مرتباً باید دست های خود را بشویند بخصوص قبل از خروج.
۷٫تمام اقدامات در جهت جلوگیری از تشکیل آئروسولها انجام می شود.
۸٫پوشش های مناسب نظیر روپوش استفاده می شود.
در ایمنی سطح یک نیازی به تجهیزات خاص معمولاً نیازی نبوده ولی آزمایشگاه باید بسهولت قابل شستشو و تمیز کردن بوده، سطوح نسبت به مواد ضد عفونی و مایعات، غیر قابل نفوذ و مقاوم باشد و همچنین حاوی سینک ظرفشویی باشد.
Biosafety Level 2
این اقدامات و تجهیزات در آزمایشگاههای تشخیصی و آموزشی بکار می رود که با عوامل میکروبی با درجه خطر زایی متوسط(عوامل میکروبی کلاسII) سر و کار دارند.
اقدامات ایمنی سطح ۲ شبیه سطح ۱ می باشد با این تفاوت که پرسنل باید آموزشهای خاصی دیده باشند و هنگام کار با مواد بیولوژیک از کابینت بیولوژیک(هود) استفاده می شود.
اقدامات ایمنی بکار رفته در سطح ۲ عبارتند از:
۱٫هنگام انجام آزمایش، ورود به آزمایشگاه ممنوع است.
۲٫سطوح میزکار روزانه و پس از پایان کار ضد عفونی می شوند.
۳٫قبل از دور انداختن مواد آلوده. عمل استریلیزاسیون انجام می شود.
۴٫پی پت کشیدن با دهان ممنوع است.
۵٫خوردن، آشامیدن و سیگار کشیدن در آزمایشگاه منع شده است.
۶٫شستشوی مرتب دست در طول روز و قبل از خروج از آزمایشگاه الزامی است.
۷٫تمام اقدامات باید در جهت بحداقل رساندن تولید آئروسول انجام شود.
۸٫روپوش آزمایشگاهی هنگام کار باید پوشیده شده و قبل از خروج از تن، خارج شود.
۹٫از دستکش استفاده می شود.
۱۰٫استفاده از سوزن ها و سرنگ ها محدود می شود.
۱۱٫ریخت و پاش ها به سوپروایزر آزمایشگاه گزارش می شود.
در این موارد، هود بخصوص در مواردی که امکان تشکیل آئروسول وجود دارد بکار می رود.
Biosafety Level 3
این اقدامات و تجهیزات حفاظتی ایمنی در آزمایشگاههای تحقیقاتی، آموزشی و تشخیصی بکار می رون که با آئروسولها و میکروبهای خطرناک در ارتباط هستند بهمین جهت بایستی از اقدامات وتجهیزات خاصی که در رابطه با این عوامل عفونی هستند، بهره جست.
اقدامات زیر در این زمینه بکار می روند عبارتند از:
۱٫ورود به آزمایشگاه محدود و ممنوع بوده و هنگام کار، درها بایستی بسته باشند.
۲٫سطوح کار بصورت روزانه بخصوص پس از ریخت و پاش ها باید ضد عفونی شوند.
۳٫تمام مواد آلوده قبل از دور انداختن، ضد عفونی می شوند.
۴٫پی پت کشیدن با دهان ممنوع است.
۵٫خوردن، آشامیدن و سیگار کشیدن ممنوع است.
۶٫دستها مرتباً و قبل از خروج شسته شوند.
۷٫تمام کارها عملی در زیر هود انجام می شود.
۸٫روپوش و پوشش مناسب آزمایشگاهی باید هنگام ورود، پوشیده شده و هنگام خروج، از تن خارج شوند.
۹٫از دستکش باید استفاده شود.
۱۰٫استفاده از سوزن و سرنگ باید محدود شود.
۱۱٫ریخت و پاش ها یا تماس با عوامل میکروبی باید به مسئول آزمایشگاه (سوپروایزر) گزارش شوند.
۱۲٫ورود و استقرار گیاهان و حیواناتی که ربطی به تحقیقات ندارند ممنوع است.
۱۳٫هواکش ها و منافذ با فیلتر HEPA مجهز می شوند.
۱۴٫نمونه سرم تمام پرسنل باید جمع آوری و نگهداری شود.
۱۵٫آزمایشگاه محل تحقیق بایستی از سایر بخش های ساختمان جدا و ایزوله شود و درب اتاق باید ۲ تایی باشد.
۱۶٫تمام سطوح، دیوارها و کف باید مقاوم به آب و قابل تمیز کردن باشند.
۱۷٫میزها و سطوح باید نسبت به مایعات، غیر قابل نفوذ باشند.
۱۸٫ظرفشویی حاوی سینک بای نزدیک درب آزمایشگاه باشد و شیر آن، پدالی یا قابل بازکردن با آرنج باشد.
۱۹٫تهویه مناسب باید به نحوی باشد که هوای تازه وارد آزمایشگاه شده ولی چیزی از هوای داخل آزمایشگاه را خارج نکند.
Biosafety Level 4
این اقدامات و تجهیزات در آزمایشگاههایی بکار می روند که با میکروبهای فوق العاده خطرناک و کشنده سر و کار دارند.
تمام پرسنل باید از لباس مخصوص استفاده کرده و محل آزمایشگاه کاملاً مجزا، ایزوله و اختصاص باشد.
اقداماتی ایمنی بکار رفته در این مورد عبارتند از:
۱٫فقط پرسنل یا افراد متخصص حق ورود به آزمایشگاه را دارند.
۲٫تمام سطوح روزانه و بلافاصله پس از آلودگی ضد عفونی می شوند.
۳٫تمام مواد آلوده قبل از دور انداختن، ضد عفونی می شوند.
۴٫پی پت کشیدن با دهان، ممنوع است.
۵٫خوردن، آشامیدن و سیگار کشیدن ممنوع است.
۶٫افراد فقط در صورت پوشیدن لباس مخصوص و رفتن زیر دوش حق ورود و خروج را دارند.
۷٫تمام کارهای عملی زیر هود مخصوص انجام می شود.
۸٫تمامی لباس ها هنگام ورود تعویض و دوباره هنگام خروج، لباسهای آزمایشگاهی در جای مخصوص نگهداری می شوند.
۹٫تمام مواد و تجهیزا ورودی به آزمایشگاه توسط اتوکلاو و اتاق بخار(Fumigation Chamber) ضد عفونی می شوند.
۱۰٫استفاده از سوزن و سرنگ، محدود می شود.
۱۱٫ریخت و پاش ها یا تماس با عامل عفونی به سوپروایزر گزارش می شود.
۱۲٫حیوانات و گیاهان(بلا استفاده) نباید وارد آزمایشگاه شوند.
۱۳٫برنامه پزشکی مراقبتی در این آزمایشگاهها اجرا می شود.
۱۴٫تمامی سطوح، دیوارها، کف و سقف باید به آب مقاوم و قابل ضد عفونی باشد.
۱۵٫هیچگونه درز یا شکافی در سطوح نباید باشد.
۱۶٫ظرفشویی باید نزدیک در حاوی سینک و شیر پدالی یا قابل کنترل با آرنج باشد.
۱۷٫درهای ورودی باید خودبخود بسته شده و قابل قفل شدن باشند.
۱۸٫جهت خروج مواد از آزمایشگاه از توکلاوهای دو دره استفاده می شود.
۱۹٫موادی که قابل اتوکلاو نیستند در اتاقک بخار ضد عفونی می شوند.
۲۰٫تمام مواد قبل از دور ریختن، ضد عفونی می شوند.
۲۱٫تهویه مناسب بنحوی است که هوای تازه وارد شود. در منافذ خروجی از فیلتر HEPA استفاده می شود.
