در طول تاریخ بشر از زمان یونان باستان دانشمندان بر این باور بودند که میتوان مواد را آنقدر به اجزا کوچک تقسیم کرد تا به حد ذرات خرد نشدنی برسند که این ذرات، بنیان مواد را تشکیل می دهند. شاید بتوان دموکریتوس فیلسوف یونانی را پدر فناوری و علم نانو دانست چون در حدود ۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح او اولین کسی بود که برای توصیف ذرات سازنده مواد واژه اتم را که در زبان یونانی بمعنای تقسیم نشدنی است بکار برد. نقطه شروع و توسعه اولیه فناوری نانو بطور دقیق مشخص نیست شاید بتوان گفت اولین نانو تکنولوژیست ها شیشه گران قرون وسطا بودند. در آن زمان برای ساخت شیشه های کلیساها از ذرات نانو متری طلا استفاده می شده است و با اینکار شیشه های رنگی بسیار زیبایی بدست می آمد. رنگ بوجود آمده در این شیشه ها برپایه این حقیقت استوار است که مواد با ابعاد نانو دارای همان خواص مواد با ابعاد میکرونی نمی باشند. یافتن مثالهای دیگر برای استفاده از نانو ذرات فلزی چندان هم سخت نیست. نمونه دیگری از آن; جام مشهور لیکرگوس متعلق به قرن چهارم میلادی و مربوط به روم است که تصویری از شاه افسانه ای، لیکرگوس بر آن نقش بسته است. این جام که در موزه بریتانیا نگهداری می شود در نور روز، به رنگ سبز دیده می شود ولی با تاباندن نور به داخل جام، به رنگ قرمز دیده می شود و بخشی از آن نقش برنگ صورتی در می آید. این خاصیت اپتیکی غیرمعمول بدلیل وجود ذرات طلا و نقره ۷۰ نانومتری است. ( نسبت طلا به نقره ۳ به ۷ است) یوهان کونکل که در اواخر ۱۷ میلادی در آلمان زندگی می کرد کشف کرد که اضافه کردن مقدار بسیار کمی طلا به ترکیبات شیشه سبب قرمز شدن رنگ آن می شود. در واقع ذرات بسیار ریز و در ابعاد نانو متری طلا موجب چنین پدیده ای در جام شده است.
ریچارد فاینمن متخصص کوانتوم نظری در سال ۱۹۵۹ مقاله ای تحت عنوان فعالیتهای نانو در آینده منتشر ساخت و بعنوان پایه گذار این علم شناخته شد. او بعدها جایزه نوبل را در فیزیک دریافت کرد. فاینمن در ۲۹ دسامبر ۱۹۵۹ در مهمانی شامی که توسط انجمن فیزیک آمریکا ترتیب داده شده بود سخنرانی کرد و این فناوری نانو را برای عموم آشکار ساخت عنوانی سخنرانی او « فضای زیادی در سطح کوچک وجود دارد» بود. فاینمن طی سخنرانی خود گفت می توان تمام دائره المعارف بریتانیکا را روی یک سنجاق نگارش کرد. یعنی ابعاد آن به اندازه یک بیست و پنج هزارم ابعاد واقعیش کوچک شود. او همچنین از دوتایی کردن اتمها برای کاهش ابعاد کامپیوترها سخن گفت در آن زمان ابعاد کامپیوترها بسیار بزرگتر از ابعاد کامپیوترهای امروزی بود اما او امیدوار بود که بتوان کامپیوترهای بسیار کوچکتر از کامپیوترهای کنونی ساخت. او توسعه بیشتر فناوری نانو را هم پیش بینی کرد و در پایان سخنرانیش ۱۰۰۰ دلار جایزه برای اختراع اولین الکتروموتوری که ابعادش حدود ۱/۶۴ اینچ مکعب باشد تعیین کرد. جایزه ای هم برای اولین کسی که بتواند ابعاد یک صفحه از کتاب را بقدری کوچک کند که به کمک یک میکروسکوپ الکترونی قابل خواندن باشد در نظر گرفت. ( این ایده ها در سالهای ۱۹۶۰ و ۱۹۸۵ تحقق یافتند و جوایز آنها نیز پرداخت شد) در اواخر دهه ۷۰ کی اریک در کسلر ایده های مربوط به فناوری نانو مولکولی را بسط داد و سرانجام توانست به موضوع مورد بحث در سخنرانی معروف ریچارد فاینمن جامه عمل بپوشاند. او چارچوب کارش را بر روی مطالعه وسایلی که توانایی حرکت دادن اشیا» مولکولی با دقت اتمی را داشته باشند قرارداد و در سپتامبر ۱۹۸۱ در مقاله ای تحت عنوان « پروتئین راهی برای تولید انبوه مولکولی ایجاد می کند» آنرا ارائه داد. درکسلر از زمانی که در دانشگاه MIT در بوستون، ایالت ماساچوست مشغول گذراندن دوره فوق لیسانس بود به پیش بینی در مورد آینده فناوری علاقه زیادی نشان می داد و همواره سعی داشت تصاویر باور نکردنی از فناوریهای مدرن ترسیم نماید. اریک درکسلر در ۱۹۶۶ موسسه فورسایت را که در حال حاضر یکی از موسسات بنام تحقیقات نانو تکنولوژی است پایه گذاری کرد. او در سال ۱۹۸۶ کتاب موتورهای خلقت را منتشر کرد. این اولین کتابی بود که طرحی از پتانسیلهای فناوری نانو مولکولی را ارائه می داد. درکسلر اولین کسی بود که دکترایش را در زمینه فناوری نانو مولکولی دریافت نمود و پس از اصلاحاتی بر روی رساله دکترینش در سال ۱۹۹۲ آنرا با نام « نانو سیستمها ، محاسبات و ساخت ماشینهای مولکولی » منتشر کرد. اولین نشانه های ثبت شده از مفهوم نانو تکنولوژی تغییر مکان دادن اشیا» مولکولی در سال ۱۹۸۹ و مربوط به زمانی بود که دانشمندی در مرکز تحقیقات آلمادن IBM اتمهای منفرد گزنون را روی صفحه نیکل حرکت داد تا نام IBM را روی سطح نیکل نقش کند.
